Εκθεση Γ Λυκείου, «η βία στα γήπεδα»

    Το φαινόμενο της βίας αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της συγκρότησης των κοινωνιών και δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα κοινωνία χωρίς βία…
Στις μέρες μας, όμως, η κατάσταση είναι σαφώς βεβαρημένη. Η αποθέωση της βίας και η διαρκώς αυξανόμενη προβολή της, η αποπροσωποποίηση των σχέσεων, η κοινωνική αναλγησία, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, ο ανταγωνισμός, η αποθέωση του ατομικού επιτεύγματος και η μοναχική πορεία χωρίς οράματα, στόχους και ιδανικά καθιστούν το σύγχρονο άνθρωπο ευάλωτο στην εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών.
Οι καταβολές του σύγχρονου ποδοσφαίρου εντοπίζονται στη μεσαιωνική Αγγλία του 13ου αιώνα. Από τις αρχές του 19ου αιώνα το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται δημοφιλές και στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Παράλληλα στην Αγγλία εντοπίζεται και η βία που σχετίζεται με το ποδόσφαιρο, αφού εκατοντάδες νέοι παίκτες, από αντίπαλα ανταγωνιστικά χωριά και πόλεις, στην ουσία έδιναν «μάχες» μέσω του παιγνιδιού.
Τα αποτελέσματα των ερευνών αποδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών πιστεύει ότι η ατιμωρησία της βίας στα γήπεδα αποτελεί την κυριότερη αιτία διαιώνισής της και επιρρίπτει τις ευθύνες στις διοικήσεις των ομάδων, ενώ το 50% των φιλάθλων εκτιμά ότι η συχνότητα των συμπλοκών στα γήπεδα έχει σαφώς αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οκτώ στους δέκα Έλληνες φιλάθλους εκφράζουν την άποψη ότι η χρήση αλκοολούχων ποτών και ναρκωτικών ουσιών έχουν σοβαρό μερίδιο ευθύνης στην εκδήλωση κρουσμάτων χουλιγκανισμού, αλλά παράλληλα το ίδιο ποσοστό (80%) συναρτά το φαινόμενο με τη γενική έκπτωση αξιών της κοινωνίας.
Και μέσα σε όλα αυτά, μόλις το 15% των φιλάθλων πιστεύουν ότι το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου είναι «σίγουρα καθαρό», ενώ ως «καθόλου καθαρό» το βαθμολογεί το 34%.Σύμφωνα με τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, η στάση των αρχών απέναντι σε όσους βιαιοπραγούν στα γήπεδα πρέπει να είναι άτεγκτη, ενώ τα περισσότερα επικριτικά σχόλια συγκεντρώνουν οι διοικήσεις των ομάδων, αλλά και οι αθλητικές εφημερίδες.
Η βία στα γήπεδα είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο, τόσο ως προς τις αιτίες που την παράγουν, όσο και ως προς τις μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται. Για το λόγο αυτό η αντιμετώπισή της απαιτεί συνδυασμένη στόχευση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων: της κοινωνίας, της πολιτείας, του ποδοσφαίρου. Η βελτίωση των γηπεδικών εγκαταστάσεων, η εφαρμογή του ονομαστικού ηλεκτρονικού εισιτηρίου, μα πάνω απ’ όλα η αμετακίνητη βούληση και η συνεπής πρακτική των διοικήσεων των ομάδων να αποβάλουν το φαινόμενο από τις κερκίδες, αποτελούν βασικά προαπαιτούμενα για να είμαστε άμεσα αποτελεσματικοί. Η Πολιτεία πρέπει να αποδείξει τη βούλησή της για την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα με τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου αντιμετώπισης του φαινομένου, ψηφίζοντας ένα νόμο σύγχρονο, ρεαλιστικό, εφαρμόσιμο, αλλά κυρίως και πάνω απ’ όλα κοινωνικά αποδεκτό. –

Του Άγγελου Τσιγκρή, Δικηγόρου – Καθηγητή Εγκληματολογίας

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Read Full Post »

Πανελλήνιες Εξετάσεις: Οδηγίες προς ναυτιλομένους (στην Έκθεση Ιδεών)

Ελλάδα (;) 17 Αυγούστου 2014: πρώτη μέρα στα περισσότερα φροντιστήρια της χώρας όπου ξεκινά ο κύκλος της προετοιμασίας για τις εξετάσεις του Μαϊου (ήτοι αύριο)…

Διάθεση χαλαρή, κουβέντες καλοκαιρινές, κλίμα ευδιάθετο…

Κάπου εκεί, στο μεταίχμιο της χαλαρότητας, ακούγεται κάτι που φαντάζει… «μακρινο». Είναι η κλασική ατάκα των διαδασκόντων ότι «Ο Μάης είναι πολύ πιο κοντά απ’όσο φανταζόμαστε».
Γελάκια, αυγουστιάτικος χαβαλές και διάθεση ωχαδερφισμού συνθέτουν το σκηνικό…

Να όμως που πλέον η τελική ευθεία αποτελεί γεγονός.

Μία και σήμερα (εκ των στρατιωτικών ευφημισμών) και προυνό-προυνό τη Δευτέρα ανοίγει η «αυλαία» -όπως συνηθίζουν να λένε τα τηλεοπτικά δελτία- των Πανελληνίων εξετάσεων με το μάθημα της Έκθεσης.
Ένα μάθημα το οποίο , παρόλο που έχει επικρατήσει στις συνειδήσεις των υποψηφίων ότι αποτελεί ένα «χαλαρό» ξεκίνημα πριν τα μαθήματα βαρόμετρο, οφείλει ο καθένας από τους μαθητές να δείξει –και να δώσει- ιδιαίτερη βαρύτητα.
Είναι το μάθημα από το οποίο κρίνεται σε πάμπολες περιπτώσεις η εισαγωγή στη σχολή της επιλογής των τελειοφοίτων.

Δυστυχώς, από τα στατιστικά στοιχεία που κάθε χρόνο δίνει το  υπουργείο παιδείας, ο μέσος όρος της βαθμολογίας κυμαίνεται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα (γύρω στο 12-12,5). Αυτό δε συμβαίνει κυρίως γιατί οι μαθητές δεν έχουν το απαραίτητο μαθησιακό (γλωσσικό-εκφραστικό κλπ) υπόβαθρο, αλλά γιατί στερούνται της απαραίτητης προσοχής σε ζητούμενα και ασκήσεις που τα τελευταία χρόνια αποτελούν τα «κλισέ» των ερωτήσεων στο μάθημα της Έκθεσης Ιδεών.

Λάθη και παραλείψεις σχετικά με την  περίληψη ή τη δομή μιας παραγράφου που καλούνται να αναπτύξουν, ελλιπής προσοχή σε συνώνυμα-αντώνυμα, σημεία στίξης, τρόπους και μέσα Πειθούς, είναι μερικά από αυτά. Παρότι «φαινομενικά» δε φαίνονται ικανά να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο γενικό βαθμό, ωστόσο εκ του αποτελέσματος συμβαίνει το αντίθετο. Γι’ αυτό χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή αφενός στην κατανόηση του κειμένου που θα δοθεί και αφετέρου στα επιμέρους ερωτήματα που σχετίζονται με αυτό.

Οι ασκήσεις θεωρίας (60-100) κρίνουν κατα πολύ την επιτυχία. Γι’ αυτό χρειάζεται προσεκτική μελέτη σε όλα τα ενδεχόμενα ερωτήματα, όπως λόγου χάρη το κειμενικό είδος-Δοκιμιο, άρθρο κλπ- τα σημεία στίξης, το είδος της σύνταξης-ενεργητική, παθητική- τους συλλογισμούς,την Πειθώ κοκ. Και αυτό γιατί ,όπως φαίνεται τα τελευταία χρόνια , όλες αυτές οι ερωτήσεις δε παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες και ασάφειες. Άρα ,ακόμη και ο μαθητής ο οποίος δεν έχει την μεγάλη ευχέρια και την ικανότητα της Παραγωγής λόγου (για διάφορους λόγους) , μπορεί να αποκομίσει αρκετές μονάδες από το πρώτο σκέλος των ερωτήσεων…

Στο τρίτο ζητούμενο τώρα-μετα την περίληψη και τις ασκήσεις θεωρίας- την Παραγωγή λόγου, τα δεδομένα είναι λιγάκι διαφορετικά.Εδώ κρίνεται η ικανότητα ενός μαθητή να παράξει ιδέες άρτιες δομικά και εκφραστικά, γεγονός που είναι απόρροια της εν γένει παρουσίας του ως μαθητής. Είναι η ικανότητα του να απαντήσει με πληρότητα στα ζητούμενα του θέματος, να είναι σωστός σχετικά με το επικοινωνιακό  πλαίσιο που ζητείται , στα όρια των λεξεων που απαιτούνται κλπ κλπ.
Συμπερασματικά, η «Έκθεση» δε σημαίνει μονάχα «εκθέτω» τις απόψεις μου για ένα ζητούμενο και στο τέλος «σταυρώνω» τρεις φορές το γραπτό μπας και… αλλά είναι μία συντονισμένη διαδικασία όπου με σωστή προετοιμασία και σχετική προσοχή στο κείμενο και τα ζητούμενα που αύριο θα δοθούν, υπάρχει η δυνατότητα να ξεκινήσει αυτή η «βάναυση» διαδικασία των Πανελληνίων με το…δεξί.

Κάθε επιτυχία 🙂

Ντελής Βασίλειος/ φιλόλογος

Read Full Post »

Άγνωστο κείμενο αρχαίων Ελληνικών Γ Λυκείου (με απαντήσεις)

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κλέων δέ γνούς αὐτῶν τήν ἐς αὑτόν ὑποψίαν περί τῆς κωλύμης τῆς ξυμβάσεως οὐ τἀληθῆ ἔφη λέγειν τούς ἐξαγγέλλοντας. Παραινούντων δέ τῶν ἀφιγμένων, εἰ μή σφίσι πιστεύουσι, κατασκόπους τινάς πέμψαι, ᾑρέθη κατάσκοπος αὐτός μετά Θεαγένους ὑπό Ἀθηναίων. Καί γνούς ὅτι ἀναγκασθήσεται ἤ ταὐτά λέγειν οἷς διέβαλλεν ἤ τἀναντία εἰπών ψευδής φανήσεσθαι, παρῄνει τοῖς Ἀθηναίοις, ὁρῶν αὐτούς καί ὡρμημένους τι τό πλέον τῇ γνώμῃ στρατεύειν, ὡς χρή κατασκόπους μέν μή πέμπειν μηδέ διαμέλλειν καιρόν παριέντας, εἰ δέ δοκεῖ αὐτοῖς ἀληθῆ εἶναι τά ἀγγελλόμενα, πλεῖν ἐπί τούς ἄνδρας.

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, IV. 27, 3-4

κωλύμη: το εμπόδιο
διαμέλλω: αναβάλλω

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο στο τετράδιό σας

(Μονάδες 20)

2. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
γνούς: β’ εν. πρόσωπο προστακτικής αορίστου ενεργητ. φωνής
ἔφη: γ’ εν. πρόσωπο ευκτικής ενεστώτα
ᾑρέθη: απαρέμφατο παθητικού αορίστου
φανήσεσθαι: γ’ πληθ. πρόσωπο οριστ. μέλλοντα μέσης φωνής
πλεῖν: β’ πληθ. πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα

(Μονάδες 5)

2 β) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
ξυμβάσεως: δοτική ενικού αριθμού
τἀληθῆ: να γράψετε τα παραθετικά του επιθέτου
οἷς: γενική ενικού αριθμού
ψευδής: κλητική ενικού αριθμού
ἄνδρας: δοτική πληθυντικού αριθμού

(Μονάδες 5)

3 α) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παρακάτω όρους:
αὐτῶν, τούς ἐξαγγέλλοντας, κατάσκοπος, οἷς, εἰπών, ὡρμημένους

(Μονάδες 6)

3 β) «γνούς ὅτι ἀναγκασθήσεται…ψευδής φανήσεσθαι: να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

(Μονάδες 4)

Επιμέλεια : Ντελής Βασίλειος
φιλόλογος

Read Full Post »

Εκθεση Γ Λυκειου, (προτεινόμενο θέμα) «Βία ανηλίκων»

H οικονομική πλευρά της βίας των ανηλίκων

   #1. Σε γήπεδα, σε σχολεία, σε πανεπιστήμια, στις διαδηλώσεις, και γενικότερα στην καθημερινότητα, φαίνεται να εξαπλώνεται στη χώρα μας η βία των νέων και των ανηλίκων, ακόμη και με τη μορφή σχετικά οργανωμένων ομάδων-συμμοριών.
#2. Οι συμπεριφορές ανομίας φανερώνουν, εκ πρώτης όψεως, κάποιου είδους κοινωνική αποσύνθεση ή και ενδημική παρακμή. Ωστόσο, ας μην είμαστε υπερβολικοί. Υπάρχει όπως φαίνεται έξαρση των ανωτέρω φαινομένων, αλλά επειδή ίσως η κοινή γνώμη δεν είναι εξοικειωμένη με όλα αυτά, η αγανάκτηση και η προσοχή της ίσως να είναι μεγαλύτερη από το πραγματικό διακύβευμα, τουλάχιστον επί τους παρόντος.
#3.Χοντρικά, οι δύο συμβατικές σοφίες-απόψεις που διαμορφώνονται σχετικά με την ερμηνεία του φαινομένου είναι από τη μία πλευρά, το ζοφερό οικονομικό περιβάλλον και τα μελλοντικά οικονομικά αδιέξοδα (ανεργία κ.τ.λ) ιδίως στις υποβαθμισμένες περιοχές, γεγονός που ωθεί τους νέους σε παραβατικές συμπεριφορές, αφού δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Αντιθέτως, με την «εκπαίδευση στη βία και στην μικροπαρανομία» μπορεί αύριο να κερδίσουν το ψωμί τους στην αγορά του εγκλήματος.
#4.  Όμως, το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ, δεν περιορίζεται στα σχολεία των φτωχών συνοικιών, αλλά επεκτείνεται και σε μεσοαστικές ή και σε συνοικίες και σχολεία των ευκατάστατων τάξεων.
#5.  Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη τονίζει την απουσία κατάλληλης και επαρκούς…τιμωρίας ή και αυστηρών μέτρων αποτροπής. Σχετικά ο καθηγητής οικονομικών του Σικάγο Στίβεν Λέβιτ έχει βρει ότι στις ΗΠΑ, στις αυστηρές με την παραβατικότητα των ανηλίκων πολιτείες, τα ποσοστά των εγκλημάτων αυξάνουν κατά 23% με την ενηλικίωση, ενώ αντιστρόφως, εκεί που ο νόμος είναι «χαλαρός» με τους ανηλίκους, η αύξηση της παραβατικής συμπεριφοράς με την ενηλικίωση δεν αυξάνει παρά μόνο κατά 4%. Επομένως, η τιμωρία που αντιμετωπίζει ένας έφηβος οπωσδήποτε παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του.
#6. Όμως, σε κανένα από τα δύο συστήματα νομικών κινήτρων η συνολική παραβατικότητα δεν μειώνεται ή, έστω, δεν μειώνεται δραστικά. Αυτό σημαίνει ότι οι λόγοι της παραβατικής συμπεριφοράς υπάρχουν και δημιουργούνται πέρα και δίπλα από το κίνητρο που αφορά την τιμωρία. Στην Αγγλία για παράδειγμα, η συνολική βία γύρω από το ποδόσφαιρο δεν έχει μειωθεί, παρά το ότι δεν συμβαίνουν επεισόδια μέσα στα γήπεδα.
#7. Εκεί, ακριβώς, επειδή το ποδόσφαιρο είναι πια ένα εξαιρετικό εμπόρευμα στο οποίο εμπλέκονται πολυεθνικές και καταναλώνεται ευρύτερα (και) από τη μεσαία τάξη, η βία «σπρώχτηκε» έξω από τα γήπεδα. Σε τελική ανάλυση, βία υπάρχει και θα υπάρχει, εφόσον το σύστημα αναπτύσσεται και βαθαίνει και μαζί του βαθαίνουν και οι αντιθέσεις των ομάδων και των τάξεων.
#8. Όσον αφορά ιδιαίτερα τη σχολική ζωή, σημασία έχει η κυρίαρχη ομάδα που σχηματίζεται μέσα στο σχολείο, όπως φυσικά και οι πρώτες προσωπικότητες που ξεχωρίζουν για να τραβήξουν την προσοχή και να συγκεντρώσουν κάποια «ισχύ», αμφισβητώντας το status quo. Στη συνέχεια, η ομάδα επιρροής με τα κίνητρα που διαμορφώνει, καθορίζει και επιβάλλει εύκολα με τη συλλογική δράση της τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές στον ευρύτερο κύκλο των ανηλίκων, πολλώ δε μάλλον αφού πρόκειται για ευεπηρέαστα παιδιά που φυσιολογικά πειραματίζονται για πρώτη φορά με τις εντάξεις σε κοινωνικές ομάδες.
#9. Αν δεν συμμετάσχεις στην κατάληψη του σχολείου, μπορεί να αποκλειστείς από την κοινωνική ζωή του και τις προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται εκεί και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία για έναν έφηβο. Ο παράγοντας αυτός δεν πρέπει να υποτιμάται. Το παράδειγμα της Βέροιας δείχνει ότι η διαφορετικότητα, είτε ως διάκριση ή και ευφυΐα, σε ένα «ακατάλληλο» περιβάλλον είναι ρετσινιά, που οδηγεί σε κυρώσεις και περιθωριοποίηση, όπως τονίζει ο Λέβιτ.

Θοδωρής Πελαγίδης, Ελευθεροτυπία, 5 Νοεμβρίου 2006.

διακύβευμα: αυτό που μπορεί να χάσει ή να κερδίσει κανείς σε ένα εγχείρημα ή επιχείρηση. Αυτό που επιδιώκει να πετύχει, να κερδίσει κ.λπ. κανείς σε ανταγωνισμό: «το βασικό ^ της επόμενης εκλογικής μάχης θα είναι…» -ΣΥΝ (μτφ.) στοίχημα.
Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου. (100-120 λέξεις)

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε 90-100 λέξεις το νόημα της φράσης: «Αν δεν συμμετάσχεις στην κατάληψη του σχολείου, μπορεί να αποκλειστείς από την κοινωνική ζωή του και τις προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται εκεί και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία για έναν έφηβο».

Μονάδες 10

Β2. α)παίζει, ζοφερό, δραστικά. Να δώσετε για την κάθε λέξη του κειμένου μια συνώνυμη.

Μονάδες 6

β)τιμωρία, εξαπλώνεται. Να βρείτε τα αντώνυμα.

Μονάδες 4

Β3. Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη… παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του: Ποια η δομή και ο τρόπος/τρόποι ανάπτυξης της 5ης παραγράφου;

Μονάδες 5

Β4. Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη… παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του: Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς μετέρχεται ο αρθρογράφος στην 5η παράγραφο. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 5

Β5.Όμως, το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ, δεν περιορίζεται στα σχολεία των φτωχών συνοικιών :
Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητική-παθητική) και να μετατραπεί στο αντίθετο είδος.

Μονάδες 5

Γ. Το σχολείο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας και ως εκ τούτου θέτει κάποιους κανόνες για να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του. Ωστόσο, αρκετά συχνά αυτή η λειτουργία παρεμποδίζεται από παραβατικές συμπεριφορές, από εκρήξεις θυμού και επιθετικότητας των εφήβων, που αργότερα έρχονται, όπως είναι φυσικό, αντιμέτωποι με ανάλογες ποινές. Σε άρθρο που καλείστε να δημοσιεύσετε στην εφημερίδα του σχολείου αναφέρεστε στις συνέπειες της εφηβικής επιθετικότητας τόσο εντός όσο και εκτός σχολικής τάξης και στην αξία της σχολικής ποινής ως μέσου υπευθυνοποίησης του νεαρού ατόμου ειδικά. (500-600 λέξεις)

Μονάδες 40

Επιμέλεια: Ντελής Βασίλειος
Φιλόλογος

Read Full Post »

Νέα Ελληνική Γλώσσα 2009 (θέματα και απαντήσεις)

Αυτά είναι τα σημερινά θέματα για το μάθημα της Γλώσσας στην έναρξη των Πανελληνίων 2009.
Παρακάτω παρατίθενται όπως δόθηκαν από τα φροντιστήρια Μπαχαράκη της Θεσ/νίκης.

Καλά αποτελέσματα μάγκες 8)
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β’
15 ΜΑΪΟΥ 2009
ΚΕΙΜΕΝΟ

Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι ότι σου προτείνει έναν πόλεμο έντιμο:

Διαλέγεις τα βιβλία που θέλεις˙ μόνα τους εκείνα, όταν διαθέτεις ηθική υγεία, σε
παρακινούν, κι’ άθελά τους ακόμα, να διαβάσεις άλλα, αντίθετα, για να μορφώσεις
γνώμη, να συγκρίνεις, να διαφωτιστείς, να επιβεβαιώσεις την προσωπική σου
αυτοτέλεια, να μη γίνεις ετερόφωτος, ετεροκίνητος. Έτσι, με το ένα βιβλίο ν’
ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του
διαλόγου, όπου κανένας δεν ρητορεύει από «θέσεως ισχύος», γιατί εδώ την αυθεντία,
όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά
αστυνομική δύναμη. ικαίωμά σου να κρίνεις και τους μέγιστους, υπό προσωπική
σου ευθύνη. Μ’ αυτή την έννοια και μόνο — δηλαδή με την υψηλότερη — μπορεί
κανένας να μιλάει, όπως συνηθίζεται, για «δημοκρατία των Γραμμάτων». εν είναι
καθεστώς ακέφαλο: οι άριστοι διαλάμπουν, και σε κλίμακα διεθνή. Αλλά δεν σε
υποχρεώνει, δηλαδή δεν σε υποτάσσει, κανένας τους .
Η αρετή τούτη γίνεται εντονότερα αισθητή σε καιρούς πολιτικά σκοτεινούς ή
ισκιωμένους, όταν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας μπαίνουν αυθωρεί1 στην υπηρεσία
του σατραπισμού2. Το βιβλίο τότε, ως ελεύθερη έκφραση ιδεών, ή απαγορεύεται —
κι αυτό γίνεται τότε πανηγυρική εκδήλωση αδυναμίας των κρατούντων — ή απομένει
μόνο του να διασώζει την αξιοπρέπεια των συνειδήσεων. Τα μέσα μαζικής
επικοινωνίας τού στήνουν πολιορκία στενή, για να το παραμερίσουν, να το
υποκαταστήσουν. Όταν το πετυχαίνουν, αυτό πληρώνεται πανάκριβα από τον
άνθρωπο, με αντίτιμο το αυτεξούσιό του. οκιμάστε όμως να χρησιμοποιήσετε το
βιβλίο ως μέσο προπαγάνδας: Αναδίνει αμέσως μιαν αποφορά3 σ’ ακτίνα μακρύτατη,
ειδοποιεί. Είναι, θα έλεγε κανένας, μαγική, ακατάλυτη, η ζώνη που περιβάλλει την
αγνότητα του βιβλίου.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε πως ο πολιτισμός μας έχει παρεκκλίνει, αν
δεν έχει πάρει ολότελα στραβό δρόμο κάτω από την επίδραση σκοτεινών
εκμεταλλευτών. Μόνη ελπίδα να διορθωθεί η πορεία του, όσο θα είναι ακόμα καιρός,
το βιβλίο. Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία.
Σήμερα πρέπει ένας άλλος λόγος, ακόμα πιο κρίσιμος, να ειπωθεί: Πως ο κόσμος, αν
σωθεί, θα το χρωστάει στο βιβλίο. Γιατί αυτό το γκόλφι4 της ανθρωπιάς έχει τη
δύναμη να ξορκίζει τα δαιμόνια, να εξυγιαίνει την ατμόσφαιρα, να οπλίζει τη
λυτρωτική φαντασία, να ξυπνάει την αυτογνωσία, ν’ ανάβει το μάτι, να στυλώνει το
φρόνημα, να ψυχώνει το χέρι. Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει
καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο.
Άγγελου Τερζάκη , Ταραγμένες Ψυχές, Οι Εκδόσεις των Φίλων ,
Αθήνα 1993, σσ . 155-156

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (90-
110 λέξεις). Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του
παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: …με το ένα βιβλίο ν’ ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε
γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου …
Μονάδες 11
Β2. α) Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς και την επίκληση στην
αυθεντία. Να εντοπίσετε το συγκεκριμένο τρόπο πειθούς στο κείμενο και να
αιτιολογήσετε τη χρήση του. Μονάδες 4

β) Να βρείτε τέσσερα παραδείγματα μεταφορικής χρήσης του λόγου μέσα από
το κείμενο που σας δόθηκε.Μονάδες 4
Β3. α) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ετερόφωτος, ελέγξιμος, ευθύνη, ελεύθερη, αδυναμία.
Μονάδες 5
β) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: αρετή, γνώμη, ισχύς, περιφρουρώ, φρόνημα.
Μονάδες 5
Β4. Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητικής ή παθητικής) στις
παρακάτω προτάσεις και να μετατραπεί η καθεμιά σύνταξη στην αντίθετή της:
α) «…γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο,
δεν την περιφρουρεί καμιά αστυνομική δύναμη.»
β) «Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου,
το βιβλίο». Μονάδες 6
Γ. Συχνά παρατηρείται πολλοί μαθητές να καταστρέφουν τα σχολικά τους βιβλία
στα προαύλια των σχολείων κατά το τέλος του σχολικού έτους. Σε άρθρο που θα
δημοσιευθεί στη σχολική σας εφημερίδα να αιτιολογήσετε το παραπάνω
φαινόμενο και να αναφερθείτε στους τρόπους που θα συμβάλουν στην αρμονική
συνύπαρξη του βιβλίου με τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης
(500-600 λέξεις). Μονάδες 40

Read Full Post »