Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι εξεταζόμενοι μαθητές/μαθήτριες οφείλουν να γράψουν ένα ολοκληρωμένο, σαφές και πυκνό κείμενο, το οποίο να αποδίδει τους βασικούς νοηματικούς άξονες του αποσπάσματος που τους δόθηκε.
Συγκεκριμένα, θεωρούμε ότι αρχικά οι εξεταζόμενοι πρέπει να αποδώσουν το θεματικό κέντρο του κειμένου, το οποίο αφορά στη σημασία της παράδοσης για τη διασφάλιση της πολιτισμικής μας ταυτότητας στη σύγχρονη τεχνοκρατούμενη εποχή.
Στη συνέχεια, πρέπει να εντοπίσουν τους βασικούς νοηματικούς άξονες, οι οποίοι είναι οι εξής:
α) Ο Ελληνικός πολιτισμός αποτελεί έκφραση της δημιουργικής και κριτικής αφομοίωσης πολιτισμικών στοιχείων της Ανατολής και της Δύσης
β) Η Διαπίστωση της κρίσης της εποχής μας.
γ) Η Προβολή της αναγκαιότητας του σεβασμού της κληρονομιάς ως προϋπόθεσης διεξόδου από την κρίση
δ) Η Βιωματική σχέση με την παράδοση ως προϋπόθεση για την διατήρηση της συλλογικής μας ταυτότητας.
ε) Η Κριτική απόρριψη των απόψεων σχετικά με τον αναχρονιστικό χαρακτήρα της παράδοσης στη σύγχρονη τεχνοκρατούμενη εποχή
στ) Η Αιτιολόγηση αυτής της απορριπτικής στάσης, μέσω της αναφοράς στην συναισθηματική και ηθική απαξίωση του σύγχρονου ανθρώπου,
Β1 Ανάπτυξη σε μία παράγραφο της θέσης: «Δε μένω τυφλός στα ψεγάδια μας, αλλά έχω την ιδιοτροπία να πιστεύω στον εαυτό μας».
Οι εξεταζόμενοι/ες έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν ελεύθερα την άποψή τους σχετικά με τη διατυπωμένη θέση, χωρίς να προσκολλώνται στο κείμενο. Πρέπει, ωστόσο, να κινηθούν σε δύο βασικούς άξονες, που είναι οι εξής :
α) η αποδοχή των αδυναμιών μας – η κριτική στάση απέναντι στην κληρονομιά μας
β) η πίστη στις δυνατότητες του Ελληνισμού να ξεπερνά τις αδυναμίες του.
Β2 α) Είναι διάχυτος σε όλο το κείμενο ο προσωπικός και ο βιωματικός τόνος. Ενδεικτικά παραδείγματα:
«Σας παρακαλώ να με συγχωρήσετε που μνημονεύω εδώ προσωπικές εμπειρίες: δεν έχω άλλο πειραματόζωο από εμένα»
«αυτός ο κόσμος, όλος μαζί, μου έδωσε το συναίσθημα πως δεν είμαι μια αδέσποτη μονάδα, ένα άχερο στο αλώνι»
β) Έντονη είναι και η μεταφορική χρήση της γλώσσας. Ενδεικτικά παραδείγματα:
«μείναμε πάντα ανοικτοί σε όλα τα ρεύματα»
«συνταραζόμαστε κι εμείς, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, από διαδοχικές κρίσεις»
«ένα άχερο στ’ αλώνι»
Β3
– Η εφεύρεση της τυπογραφίας άλλαξε τη ροή της Ιστορίας.
– Η συμμετοχή των συμμαθητών μου στις πολιτιστικές δραστηριότητες του σχολείου μας ήταν γι’ αυτούς μία πολύτιμη εμπειρία.
– Ο άνθρωπος που αμφιταλαντεύεται στις βασικές του επιλογές αδυνατεί να κατοχυρώσει τη σταθερότητα στη ζωή του.
– Η τεχνοκρατική αντίληψη της εποχής μας απαξιώνει θεμελιώδεις ηθικο-πνευματικές αξίες
– Ενδείξεις πανικού παρατηρούνται στη συμπεριφορά κάποιων εξεταζόμενων μαθητών
Β4
– σταυροδρόμι : δρομολογώ, επιδρομή, εκδρομή, διάδρομος κλπ
– αποκαλυπτικές: ανακάλυψη, συγκάλυψη, επικάλυψη, προκάλυμμα, απροκάλυπτος
– βιολογικά: ανθολόγιο, επίλογος, παράλογος, λογοτεχνία, λογοθεραπεία
– παράδοση: έκδοση, μεταδοτικός, δοσίλογος, αντίλογος
– υπόδικη: δικηγόρος, διάδικος, δικομανής, δικογραφία, δικολάβος
Γ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Ζητείται από τους μαθητές να γράψουν μία ομιλία, την οποία θα εκφωνήσουν σε εκδήλωση του δήμου τους και η οποία θα αφορά:
α) στις αιτίες αποσύνδεσης των νέων της εποχής μας από την παράδοση
β) στους τρόπους επανασύνδεσής τους με αυτήν.
Ο λόγος που θα εκφωνηθεί πρέπει να έχει επικοινωνιακό χαρακτήρα, αμεσότητα, απλότητα και πειστικότητα. Ειδικότερα, προτείνουμε το εξής πλαίσιο ανάλυσης:
1. Προσφώνηση: ευγενική αναφορά στο ακροατήριο
2. Δήλωση της ταυτότητάς του ομιλητή/ομιλήτριας (εκπρόσωπος μαθητικής κοινότητας)
3. Αναφορά στη θεματολογία που θα αναπτυχθεί
4. Διαπίστωση της απομάκρυνσης των σύγχρονων νέων από την παράδοση
5. Διερεύνηση των αιτίων του φαινομένου:
– σκιαγράφηση του χαρακτήρα του σύγχρονου τεχνοκρατικού πολιτισμού, ο οποίος αποτελεί το βασικότερο αίτιο της αποστασιοποίησης των νέων από τις ρίζες τους
– αναφορά στους βασικούς θεσμούς διαπαιδαγώγησης (εκπαίδευση, οικογένεια, ΜΜΕ, Πολιτεία) που αδυνατούν να προσανατολίσουν τη συνείδηση του σύγχρονου νέου στην κατεύθυνση της δημιουργικής σύνδεσης παρελθόντος και παρόντος
– η συγκεντροποίηση του πληθυσμού σε μεγάλα και απάνθρωπα βιομηχανικά αστικά κέντρα που ξεριζώνουν τον άνθρωπο από τις καταβολές του.
– τα επιβαλλόμενα σε παγκόσμιο επίπεδο κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα (καταναλωτισμός, μόδα, διαφήμιση, πολιτιστικά υποπροϊόντα, βία και εγκληματικότητα, μιμητισμός, ξενομανία)
– η κατασκευασμένη ιδεοληψία για τον ξεπερασμένο χαρακτήρα της παράδοσης και η καλλιέργεια της πεποίθησης ότι η πρόοδος είναι απόρροια της μονόπλευρης προσκόλλησης στην τεχνική ανάπτυξη (περιφρόνηση βασικών μεγεθών του εθνικού μας πολιτισμού).
6. Μετάβαση: σύνδεση της θεματικής ενότητας των αιτίων με εκείνη των τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος. Τονίζουμε τη σημασία της αμεσότητας στη σύνδεση
7. Ανάδειξη της αναγκαιότητας επίλυσης του προβλήματος και κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων:
– Ποιοτική αναδόμηση του σύγχρονου πολιτισμού στην κατεύθυνση της ανθρωποκεντρικής του οργάνωσης(αναβάθμιση των ανθρωπιστικών αξιών και έμφαση στην κάλυψη των αναγκών του ανθρώπου ως δημιουργού του πολιτισμού).
-Αναβάπτιση των νέων στις πηγές της πολιτισμικής τους κληρονομιάς, μέσω του αναπροσανατολισμού των βασικών κοινωνικών θεσμών (εκπαίδευση, οικογένεια, ΜΜΕ).
Τονίζεται η σημασία της εκπαίδευσης στην περιφρούρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς: ποιοτική αναδόμηση του σχολικού προγράμματος, έμφαση στο μάθημα της ιστορίας, της λαογραφίας, της λογοτεχνίας, τεχνών κτλ, καθώς και η δημιουργική βιωματική σχέση των μαθητών με την παράδοση σε όλο το φάσμα της.
-Πρωτοβουλία των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για πολιτιστική δράση, με στόχο, πρωτίστως, την περιφρούρηση της τοπικής ιστορικής μνήμης και παράδοσης.
-Δημιουργία πολιτιστικών φορέων- συλλόγων, με στόχο την ανάδειξη της αξίας της λαϊκής τέχνης σε όλα τα επίπεδα.
8. Ομαλή μετάβαση στην ολοκλήρωση της ομιλίας, με μια δήλωση του ομιλητή για τη συνείδηση του οραματικού χαρακτήρα των προτάσεων που καταθέτει και για την επιδίωξη του εφικτού.
8. Αποφώνηση.
Σημείωση: Φυσικά δεν είναι απαραίτητο κάποιος μαθητής να έχει αναφερθεί σε όλα αυτά που παραθέτουμε. Οι μαθητές έχουν το δικαίωμα να έχουν τη δική τους οπτική και να καταθέτουν τις δικές τους, διαφορετικές απόψεις οι οποίες όμως πρέπει να είναι τεκμηριωμένες.
Σε καμία περίπτωση δεν απαιτούμε να θεωρηθεί η παρούσα ανάλυση ως μοναδικός άξονας σκέψης των εξεταζομένων. Εξάλλου, είναι γνωστό στους υποψηφίους ότι κάθε γραπτό εξετάζεται αυτοτελώς και με κριτήριο την δική του «προσωπικότητα».
ΑΠΟ http://www.elmeher.gr
Read Full Post »