ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ…

Ανιχνεύοντας τα πρόσωπα του φασισμού Οι όψεις μιας ιδεολογίας αποτελούν τον βασικό άξονα του 10ου Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ Θεσσαλονίκης

Από αριστερά: Ο ισραηλινός πολιτικός ακτιβιστής Εζρα Νάουι πρωταγωνιστεί ως «Πολίτης Νάουι» του Νισίμ Μοσέκ. Βουδιστής μοναχός στο ντοκυμαντέρ του Δημήτρη Γεράρδη «Βιρμανία: Δύο ονόματα για μια δικτατορία». Η άνιση μάχη μιας Παλαιστίνιας στο «Τρεις φορές χωρισμένη» της Ιμπτισαμ Μαράνα

Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» κατά τη διάρκεια της οποίας σε Γερμανία και Αυστρία πραγματοποιήθηκε μαζικό πογκρόμ με στόχο τους Εβραίους, το εφετινό φεστιβάλ ντοκυμαντέρ «Εικόνες του 21ου αιώνα» (7-16 Μαρτίου) επέλεξε τον φασισμό ως βασικό άξονά του. Ερευνά τις σύγχρονες εκφάνσεις και αποκαλύπτει τις πολλαπλές όψεις μιας ιδεολογίας που γεννήθηκε στην Ιταλία τη δεκαετία του 1920 και, παρ΄ ότι τυπικά σταμάτησε να υφίσταται ως πολιτικό σύστημα μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έπαψε ποτέ να κυοφορείται στα σπλάχνα της ανθρώπινης φύσης.

Το αφιέρωμα «Τα πρόσωπα του φασισμού» απαρτίζεται από 14 ταινίες ανάμεσα στις οποίες οι: «Κάτω από την κουκούλα: Ενα ταξίδι στον κόσμο των βασανιστηρίων» του χιλιανού σκηνοθέτη (πρώην δημοσιογράφου) Πατρίκ Ενρίκες, που σκιαγραφεί τη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 παγκόσμια τάξη πραγμάτων όπου ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας λειτουργεί ως βολικό πρόσχημα για την καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μια διαφορετική πτυχή του ιδίου θέματος στην «Επιχείρηση γυρισμός» του Ρίτσαρντ Ρόμπινς, μας μεταφέρει τις εμπειρίες των αμερικανών στρατιωτών σε μέτωπα όπως αυτά του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Ο ισραηλινός πολιτικός ακτιβιστής Εζρα Νάουι πρωταγωνιστεί ως «Πολίτης Νάουι» του Νισίμ Μοσέκ, ντοκυμαντέρ που αναφέρεται στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων στη Νότια Χεβρώνα, ενώ στο «Τρεις φορές χωρισμένη» της Ιμπτισαμ Μαράνα μαθαίνουμε για τη διαφορετική, άνιση μάχη μιας Παλαιστίνιας: ο σύζυγός της τη χώρισε ερήμην της και το ισλαμικό δικαστήριο τής απαγόρευσε να επικοινωνεί με τα παιδιά της αφαιρώντας κάθε περιουσιακό στοιχείο της.

Οι «Εικόνες του 21ου αιώνα» έχουν διατηρήσει ανέπαφα τα περισσότερα τμήματά τους: «Ανθρώπινα δικαιώματα» (13 ταινίες που εστιάζουν στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων), «Βλέμμα στην Ασία» (οκτώ ασιατικές παραγωγές), «Οψεις του κόσμου» (18 ταινίες), «Η καταγραφή της μνήμης» (πέντε ταινίες), «Πορτρέταανθρώπινες διαδρομές» (14 ταινίες), «Μικρές αφηγήσεις» (21 Ταινίες), «Μουσική» (επτά ταινίες ανάμεσα στις οποίες και το ντοκυμαντέρ για την Πάτι Σμιθ που έκανε αίσθηση στο τελευταίο Φεστιβάλ Βερολίνου) και «Κοινωνία- περιβάλλον» (15 ταινίες οικολογικού χαρακτήρα).

Σε ό,τι αφορά τα ελληνικά ντοκυμαντέρ, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους κατατάσσονται σε διάφορα τμήματα του φεστιβάλ. Ενδεικτικά το «Ανατολικά του ύπνου μου» της Αννας Κεσίσογλου εντάσσεται στις «Οψεις του κόσμου», το «Εtel Αdnan, εξόριστες λέξεις» της Βουβούλα Σκούρα στο τμήμα «Πορτρέτα- Ανθρώπινες διαδρομές», τα «Πουλιά στο βάλτο» της Αλίντας Δημητρίου στις «Καταγραφές της μνήμης» και η «Πρώτη μου φορά» της Μαρίας Λεωνίδα στις «Μικρές αφηγήσεις». Οπως πάντα, δύο ενότητες αφορούν αποκλειστικώς ελληνικές δουλειές: το «Ελληνικό πανόραμα» (15 ταινίες) και η «Ελληνική τηλεόραση» (εννέα ταινίες).

Το φεστιβάλ θα φιλοξενηθεί στις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας (πλατεία Αριστοτέλους), και «Τζον Κασσαβέτης», «Φρίντα Λιάππα», Σταύρος Τρονές» και «Τώνια Μαρκετάκη» στην προβλήτα του λιμανιού.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΝLINE

Read Full Post »

ΑΝΗΛΙΚΟΙ,ΘΥΜΑΤΑ ΒΙΑΣ…

Σε μελέτη μεταξύ 705 φοιτητών στην Ελλάδα, διαπιστώθηκε ότι ένα στα δεκαεφτά κορίτσια και ένα στα επτά αγόρια έχουν εμπειρίες σεξουαλικής παραβίασης πριν από τα 18 τους χρόνια. Στο 1/3 των περιπτώσεων ο δράστης ανήκει στη στενή πυρηνική οικογένεια, σε άλλο 1/3 των περιπτώσεων πρόκειται για πρόσωπο που κινείται μέσα στην οικογένεια (οικογενειακός φίλος, φροντιστής κ. ά.) και μόνο 1/3 των περιστατικών προέρχεται από άνθρωπο «εκτός σπιτιού». Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, κ. Γ. Νικολαΐδης: «Στις δικές μας γενιές μιλούσαν για τον κύριο με τις καραμέλες που περιμένει έξω από το σπίτι. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο κύριος αυτός είναι μέσα στο σπίτι»…

Σε άλλες κοινωνίες έχει γίνει κατανοητό ότι όσο πιο πολύ δημοσιοποιείται το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και των διαφόρων μορφών της, τόσο καλύτερα ελέγχεται και αντιμετωπίζεται. Στη χώρα μας, δυστυχώς, αυτό δεν έχει συνειδητοποιηθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι εξαιρετικά ενημερωτικό σποτ που είχε δημιουργήσει το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού σε συνεργασία με τους αρμοδίους κρατικούς φορείς (και το οποίο προβλήθηκε στην εκδήλωση για τη σύσταση του φορέα και την ίδρυση του ξενώνα) ουδέποτε αξιώθηκε να προβληθεί από τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ.

Αλλά, όπως επισημαίνει και ο κ. Νικολαΐδης, όσο περισσότερο κατανοήσουμε ως κοινωνία ότι οι οικογένειες πρέπει να ενημερώνονται και ότι τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να μιλούν ελεύθερα για τέτοια θέματα, τόσο καλύτερα θα είναι. «Εχει πολύ μεγάλη σημασία τα παιδιά-θύματα να μη νιώθουν ένοχα, αλλά ελεύθερα να καταγγέλλουν αυτό που τους συμβαίνει» σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης. «Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με προγράμματα αγωγής Υγείας, όπου τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους θα κατανοούν ότι έχουν απόλυτο δικαίωμα στο σώμα τους και δεν πρέπει να αφήνουν τον καθένα να το παραβιάζει· ότι τα μηνύματα σεξ και βίας που εισπράττουν από την τηλεόραση, το Διαδίκτυο και τα βιντεοπαιχνίδια δεν είναι το “κανονικό”».

Πέρα όμως από τη σεξουαλική παραβίαση, υπάρχουν και άλλες μορφές κακοποίησης. Από τα 28.000 παιδιά που κακοποιούνται και παραμελούνται κάθε χρόνο, τα 7.500 είναι κάτω των πέντε ετών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 10% των παιδιών κάτω των πέντε ετών που εξετάζονται για τραυματισμούς, είναι κακοποιημένα. Το 65% των Ελλήνων γονιών παιδιών 6-12 χρόνων δέρνουν τα παιδιά τους «για να τα πειθαρχήσουν». Χωρίς όμως καμία αποτελεσματικότητα, όπως δηλώνουν οι ίδιοι. Και υπάρχει βεβαίως και η «ελαφρότερη» μορφή της λεκτικής βίας, που ασκείται ως μέσο καθημερινής επικοινωνίας μεταξύ μεγάλων και μικρών. Οπως αναφέρεται και στο σποτ -που περιμένει χρόνια μετά τη δημιουργία του να αξιοποιηθεί- εκφράσεις όπως «σκάσε», «βούλωσ’ το», «θα σε σπάσω στο ξύλο», «άχρηστο», «ηλίθιο», αποτελούν μέσο καθημερινής επικοινωνίας μεταξύ μεγάλων και μικρών. Ομως, κάποιες λέξεις πληγώνουν. Η απάντηση σε τέτοιες συμπεριφορές είναι: «Ναι στην επικοινωνία, όχι στη λεκτική βία». «Ναι στην πειθαρχία, όχι στη σωματική τιμωρία».

Ατροφεί ο εγκέφαλος

Οι πρόσφατες έρευνες που αφορούν τη νευροφυσιολογία του εγκεφάλου, έχουν δείξει ότι όταν υπάρχει σοβαρή κακοποίηση ή έκθεση σε βία, στρες, συναισθηματική αποστέρηση (από την έλλειψη αποκλειστικού και σταθερού δεσμού με τη μητέρα ή άλλο πρόσωπο), οι τραυματικές εμπειρίες σε παιδιά κάτω των τριών ετών είναι δυνατόν να καταστήσουν ληθαργικά και ατροφικά ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου που επηρεάζουν τη σκέψη, τη μνήμη, τη ρύθμιση του συναισθήματος και τη συμπεριφορά.

Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα παλαιότερης έρευνας της Διεύθυνσης Οικογενειακών Σχέσεων του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, όπου μελετήθηκαν 197 σωματικά κακοποιημένα και παραμελημένα παιδιά από νεογέννητα έως 14 ετών και οι επιστήμονες τα ξαναείδαν 10 χρόνια περίπου μετά την αρχική εξέταση. Διαπιστώθηκε, λοιπόν, ότι το 6% των παιδιών είχε πεθάνει από κακώσεις, το 8% είχε πλέον μόνιμη αναπηρία, το 12% παρουσίαζε διαταραχές διαγωγής (αντικοινωνική συμπεριφορά), το 15% είχε πέσει θύματα σεξουαλικής παραβίασης, το 17% ήταν πολύ σοβαρά κακοποιημένα, το 20% είχε μπει στον κύκλο θύτης – θύμα εντός της οικογένειας (όπου πλέον έπαιζαν τον ρόλο του θύτη απέναντι στους πρώην βασανιστές τους), το 22% παρουσίαζε μέτριες έως σοβαρές νευρολογικές βλάβες, το 27% μέτρια έως σοβαρή νοητική υστέρηση, το 45% μέτρια έως σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Ανάδοχη οικογένεια

Κι όμως, τονίζουν οι επιστήμονες, αρκετές βλάβες είναι αναστρέψιμες με έγκαιρη ποιοτική θεραπευτική παρέμβαση, αν και τα «σημάδια» της βίας δεν εξαλείφονται ολοκληρωτικά ποτέ. Η παρέμβαση αυτή δεν πρέπει να γίνεται με παραπομπή σε ιδρύματα. Το παιδί πρέπει να διατηρεί σταθερή σχέση με ένα άτομο της οικογένειας, ώστε να εξασφαλίζεται ένας ουσιαστικός δεσμός. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω ανοικτών δομών ή ξενώνων περιορισμένης παραμονής υπό το άγρυπνο βλέμμα ειδικών για μακρά χρονικά διαστήματα. Για τις σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει πάντα ο θεσμός της ανάδοχης οικογένειας. «Ξοδεύουμε δισεκατομμύρια για εξωσωματικές γονιμοποιήσεις και υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να βρουν μέρος να μείνουν» επισημαίνει ο κ. Νικολαΐδης, αναφερόμενος στον θεσμό της αναδοχής που δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Read Full Post »