PERSEPOLIS….

Τεχεράνη 1978. Τελευταίες μέρες του Σάχη. Όλοι ελπίζουν σε μια δημοκρατική επίλυση, αλλά η ανατροπή του από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί φέρνει στο Ιράν θρησκευτικό νόμο… Οι αντικαθεστωτικοί φυλακίζονται, οι γυναίκες φορούν μπούργκα, οι φρουροί της «επανάστασης» μοιράζουν πρόστιμα και προσβάλλουν ασυνόδευτες γυναίκες. Η μικρή Marjane έχει αποφασίσει τι θα γίνει όταν μεγαλώσει. Θα γίνει προφήτης και Μπρους Λι. Ανήκει σε μια αστική οικογένεια διανοουμένων, είναι ασυμβίβαστη, ακούει πανκ και Iron Maiden, θέλει να κατέβει στις πορείες και όταν δεν την αφήνουν διαδηλώνει στο σαλόνι του σπιτιού της, θέλει να δείρει τα παιδιά των οποίων οι γονείς είναι καθεστωτικοί, θέλει να γίνει ηρωίδα…Δύο άνθρωποι είναι αυτοί που πραγματικά την έχουν σημαδέψει: ο κομουνιστής θείος της και η πληθωρική γιαγιά της, οι οποίοι με τον τρόπο τους διδάσκουν στη Marjane το νόημα του αγώνα και της αντίστασης, την αξιοπρέπεια, την ελευθερία. Οι γονείς της θα αναγκαστούν να τη στείλουν στην Αυστρία, προκειμένου να έχει μια καλύτερη ζωή και να γλιτώσει τα χειρότερα από την αυθόρμητη και παιδιάστικη, εκτός των ορίων της… νομιμότητας συμπεριφορά της. Κι εκεί, όμως, τα πράγματα δεν είναι πολύ καλύτερα. Είναι μετανάστρια, και μάλιστα από μια χώρα όπως το Ιράν. Τίποτα δεν είναι εύκολο για κείνη, η προσαρμογή σε ένα καινούργιο περιβάλλον, η αποδοχή των άλλων, η ένταξη σε μια διαφορετική κοινωνία. Συναναστρέφεται τους πιο περιθωριακούς του σχολείου, οι οποίοι –σε αντίθεση με κείνη που έχει νιώσει στο πετσί της τι σημαίνει να διαφωνείς με ένα καθεστώς και να υφίστασαι τις συνέπειες– είναι «επαναστάτες χωρίς αιτία», διαθέτοντας όλες τις ανέσεις που συνεπάγονται η ζωή και η καταγωγή από ένα κράτος της Βόρειας Ευρώπης εκείνης της εποχής. Τελικά, η μικρή γυρίζει πίσω με διαφορετικές παραστάσεις και εμπειρίες, έχοντας στην ουσία υποστεί ένα δυνατό σοκ: έχει χάσει τον πρώτο της έρωτα, έχει μείνει στο δρόμο, έχει κοντέψει να πεθάνει…

Δεν μοιράζεται με κανέναν τι της συνέβη στην Ευρώπη, παθαίνει κατάθλιψη, αλλά το ξεπερνά, ερωτεύεται, γίνεται φοιτήτρια στη σχολή Καλών Τεχνών. Εκεί αρχίζει και τη ζωγραφική… Πώς όμως να μάθει κανείς την Αναγέννηση με καλυμμένους πίνακες, πώς να κάνει κανείς πορτρέτα όταν το μοντέλο έχει σε κοινή θέα μόνο τα μάτια, πώς να ζωγραφίσει κανείς ελεύθερα όταν φοράει τόσα πολλά ρούχα, όταν φορά  μπούργκα… Το φρόνημα της Marjane δεν κάμπτεται και κάνει και στο πανεπιστήμιο τη διαφορά. Ένας ατυχής γάμος και η δολοφονία ενός φίλου την κάνουν πλέον διαφορετική… Και το 1994 φεύγει διά παντός για το Παρίσι.Το Persepolis είναι ένα αυτοβιογραφικό, ποιητικό κόμικς, το οποίο πρόσφατα μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη. Όπως ήταν αναμενόμενο, στο Ιράν έχoυν απαγορευτεί και η έκδοση του βιβλίου και η προβολή της ταινίας. Η Marjane Satrapi με μεστό, κοφτερό και καυστικό λόγο ζωγραφίζει την προσωπική της εμπειρία μέσα από την ιστορία και τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες μιας ολόκληρης χώρας. Τα σκίτσα της ασπρόμαυρα και στατικά, που παίρνουν όμως κίνηση μέσα από την ίδια την αφήγηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απόδοσή τους στην ταινία θυμίζει επισύναψη εικόνων, κάτι σαν το δικό μας θέατρο σκιών. Τηρεί τις ισορροπίες ανάμεσα στη βαρύτητα του ιδεολογικού φορτίου ενός πολιτικού κόμικς και στο χιούμορ, την ευθύτητα ενός παιδιού/μιας έφηβης/μιας ενήλικης, τις προσωπικές σκέψεις. Η κριτική στις δικτατορίες της Ανατολής είναι αμείλικτη, η ειρωνεία στις ιδεολογικές αναζητήσεις της Δύσης τόσο αληθινή («το κράτος δεν κινδυνεύει επειδή αυτοί είναι αναρχικοί και ψήνουν λουκάνικα στην εξοχή»). Μια ιστορία γεμάτη τρυφερότητα και πλείστα μηνύματα για τη ζωή και την πολιτική. Η προσωπική ιστορία μιας γυναίκας που μπορεί πολλοί να μην τη χαρακτηρίσουν επαναστάτρια, να την κατακρίνουν ότι ιδιώτευσε…ίσως, η απάντηση να δίνεται κάποια στιγμή και από την ίδια όταν στις καλόγριες που τις επιτίθενται λεκτικά απαντά «Είμαι σίγουρη ότι και εσείς πριν γίνετε καλόγριες, ήσασταν πουτάνες»